Onderzoeksverslag
Hervind je ritme
Semester 8
Het onderwerp waarmee ik dit project ben begonnen is rouw en verlies.
Dit onderwerp had mijn belangstelling omdat ik mezelf momenteel bevind in een fase van rouw door het recent verliezen van een dierbare.
Ik ben hierbij onderzoek gaan doen naar de werking hiervan, de verschillende fases en de verschillende manieren van omgang hiermee.
Naast theoretisch onderzoek ben ik me ook gaan verdiepen in de verschillende projecten die zijn gemaakt rondom dit onderwerp. Dit deed ik door kunstenaars en designers op te zoeken, maar ook door educatieve documentaires te bekijken.
Ik kwam erachter dat de verschillende fases van rouw op verschillende volgordes kunnen worden beleefd. Ook is er niet veel grip te krijgen op de duur of richting van deze fases. Aangezien ik zelf niet goed kon pijlen in welke fase ik mezelf op het moment bevond voelde het niet goed om hier te ver in te duiken. Wat mij wel erg interesseerde was de manier waarop de ervaring van rauw en verlies wordt gekoppeld aan angst.
Bij het verliezen van een dierbare vindt zich een grote verandering plaats in de wereld zoals je hem kent. Er komen nieuwe leegtes die onzekerheden vullen. Zo is de toekomst opeens anders en een stuk onduidelijker.
Angst
Ook angst is iets wat een rol in mijn leven speelt op het moment. Ik ben veel bezig met het plaatsen van mijn eigen angsten en het begrijpen van de beleving en oorzaak hiervan. Met mijn onderzoek ben ik me meer gaan verdiepen in angst en de werking hiervan.
Angststoornissen
Het onderzoek waar ik mee begon was dat naar de verschillende angststoornissen.
In de meeste gevallen is een angststoornis ontstaan vanuit een aangeleerde reactie op een situatie die jij erkent als gevaar.
De verschillende angststoornissen zijn:
-
Separatieangststoornis
-
Specifieke fobie
-
Sociale angststoornis
-
Selectief Mutisme
-
Paniekstoornis
-
Agorafobie
-
Gegeneraliseerde angststoornis
-
Obsessief-compulsieve stoornis
-
Posttraumatische stressstoornis
Voor het herkennen en ontleren van dit herhalende patroon kun je terecht bij een psycholoog. Hierbij wordt in de meeste gevallen cognitieve gedragstherapie toegepast.
Methodes
tegen angst
De meest functionele methodes tegen angst zijn medicatie en meditatie. Medicatie kan negatieve bijwerkingen hebben en moet op prescriptie van een doctor. Meditatie is een eigen studie waarbij je leert luisteren naar je lichaam en om leert gaan met gedachtes. Je leert je gedachtes te beheersen om jezelf hier vervolgens van los te kunnen koppelen. Hierdoor wordt je gemoedstoestand minder beïnvloed door de gedachtegang.Deze benadering in meditatie werkt erg direct bij het aanvechten van je angsten. Je leert het te controleren in plaats van dat je het tijdelijk verdooft met medicatie. Hierdoor hanteer je een methode die ook profijt biedt in de toekomst. Meditatie wordt om deze redenen veel gebruikt bij psychologen.
Werking angst
Angst is een van de meest basale overlevingsmechanisme van het menselijk brein. Je herkent gevaar en komt in een overlevingsmodes terecht waarbij je lichaam zich enkel nog gaat focussen op de functies die bijdragen aan het overleven en vluchten. Je krijgt hierbij versnelde hartkloppingen, gespannen spieren, buikpijn, tintelingen, droge mond, het geen seks willen of kunnen hebben en een vernauwd zicht. Dit is, in een situatie met levensbedreigend gevaar, een erg nuttige functie van het lichaam. Het nadeel is dat we deze instinctieve overlevingsmodes ook in gaan zetten bij situaties waar we geen levensbedreigend gevaar lopen. Ons lichaam gaat zich dan zorgen maken op een manier die ook belemmerend kan werken. Hierdoor worden we angstig en ervaren we stress.
Hartslag
Toen ik nader onderzoek ging doen, kwam ik erachter dat angst en stress behandelt kunnen worden met technieken die gebaseerd zijn op het gedrag dat het lichaam vertoont in een overlevingsmodes. Ik was vooral gefascineerd door de werking van het hart. Zo kun je de hartslag beïnvloeden om iemand weer tot rust te brengen. Dit deed me erg denken aan de manier waarop je met meditatie de focust legt op een rustige ademhaling om zo te kalmeren. Thuis was mijn eerste test om te kijken wat het met me doet wanneer ik op mijn eigen hartslag ging letten. Het besef dat ik naar mijn eigen hartslag luisterde zorgde ervoor dat ik ging letten op mijn ademhaling om mijn hartslag te kalmeren. Iemand met wie ik een gesprek had over mijn onderwerp, zei dat haar psycholoog een rustige hartslag op haar pols simuleert wanneer ze zich angstig of gestrest voelt. In een ander gesprek vertelde iemand me dat ze een hartslagmeter bijhoudt. Deze vertelt haar wanneer ze ergens angstig van wordt. Door erop te letten en er ruimte voor te maken gaat de hartslag steeds langzamer waardoor ze de situatie meer onder controle krijgt. Bij gesprek over de technische mogelijkheden van een hartslagmeter, kwam ik erachter dat er ooit een experiment is geweest waarin twee mensen, enkel door middel van oogcontact, elkaars hartslag overnamen.
Lichamelijke stimulatie
Ik wilde iets gaan doen met het opnemen en laten beleven van een hartslag.
Het eerste wat mij te binnen schoot was om de hartslag met lichamelijke feedback te laten ervaren.
Hierbij wil ik iemand het ritme van zijn of haar hartslag laten ervaren, om zo een lichamelijke sturing richting de concentratie op je eigen lichaam en gesteldheid te geven.
Ik begon met een technische studie naar de mogelijkheden van een heartbeat sensor. De best werkende hardware, die ik tot nu toe heb gevonden, is door middel van een vingerklem. Hierbij kon ik de heartbeat sensor koppelen aan een Teensy.
Hier heb ik al gelijk een test mee gedaan door middel van de sturing van geluid.
Ik merkte, na veel testen, dat het geluid te veel als een herhaling aanvoelde.
Het voelde niet als rustgevend waarna ik het testen met geluid even links heb laten liggen. Door de herhaling ben ik wel op het inzicht gekomen dat ik misschien wil beginnen bij het meten van een hartslag om vervolgens een simulatie van een rustgevende hartslag te laten ervaren.
In de klas heb ik wel nog een test kunnen doen naar het volgen van elkaars hartslag. Toen er bij iemand de hartslag werd vertaald tot geluid merkte we dat de andere hartslagen dit ritme over begonnen te nemen.
Ik wilde me meer gaan focussen op een lichamelijke stimulatie door middel van drukpunten. Dit zorgt voor een directe link met het lichaam.
Aangezien bijna alle symptomen van angst zich fysiek uiten, wilde ik dat mijn installatie deze directe manier van contact leggen ook als basis had.
Ik wilde de overlapping tussen de deelnemer en de installatie zo natuurlijk en vloeiend mogelijk maken.
De hartslag, en zo de gesteldheid van de deelnemer, wordt direct opgenomen in de installatie en fysiek vertaald in een ritme wat eerst bewustwording met zich meebrengt en daarna geruststelt op een manier die zonder verdere associaties direct in het lichaam van de deelnemer wordt opgenomen.
Het eerste ontwerp wat ik maakte was een soort massagestoel waarbij de aansporing van de drukpunten, geleid door je eigen hartslag, een verloop van stimulatie in de rug te weeg bracht.
De reden hiervoor was dat de inspanning richting het zitten je hartslag voor korte tijd verhoogde waardoor je vervolgens meer opmerkte van de vertraging van je hartslag. Ook bracht de stoel je in een rustgevende positie en associatie.
De plaatsing van de drukpunten was gebaseerd op de plekken waar dat ik zelf mijn last ervaar die ik koppel aan stress en angst. Veel mensen waarmee ik dit besproken heb ervaren dit op dezelfde plekken.
Ik ben hierna verder onderzoek gaan doen naar de plekken waarin emoties een fysieke rol gaan spelen binnen het lichaam om zo verder te achterhalen wat gevoelige plekken kunnen zijn voor de uiting van angst en stress. Hierbij werden de plekken die ik dusver had vastgesteld bevestigd.